मराठी साहित्याचे इतिहास अत्यंत समृद्ध आहे. या साहित्याच्या जगातील लेखक आणि कवींनी अपूर्व योगदान दिले आहे. त्यांच्या निवडक लेखनामुळे मराठी साहित्याची वाचनप्रेरणा आणि विचारांची प्रवाहशक्ती चांगल्या प्रमाणावर आहे.
मराठी साहित्याची सुरुवात प्राचीन काळातच झाली. ज्याच्या स्थानिक भाषेत ग्रंथबंधन केले जात होते. ज्याच्या मध्ये ज्ञानेश्वर, तुकाराम, नामदेव, एकनाथ, रामदास यांचे अत्यंत महत्वाचे स्थान आहे. ह्या साहित्यिकांनी भक्तिसार, अभंग, भागवत, ग्रंथराज, दासबोध यांचे लेखन केले आहे. ह्या ग्रंथांमध्ये वेदांची मराठी भाषांतर, आत्मज्ञान, भक्तिसार, धर्मशास्त्र, समाजशास्त्र यांची माहिती समाविष्ट आहे.
मराठी साहित्याच्या वादांचे विविध रूप आहेत. अभिनव काव्य, नाट्य, ग्रंथलेखन, निबंध, कादंबरी, उपन्यास, काव्यसंग्रह, आत्मकथा यांचे लेखन केले जाते. मराठी साहित्यातील विविध धारणा यांचे अत्यंत महत्व आहे. विविध विचारधारा, सामाजिक, राजकीय, आर्थिक, धार्मिक, आध्यात्मिक, मानसिक यांच्या विचारांची व्यक्तिमत्वे या साहित्यिकांनी विविध रूपाने व्यक्त केली आहे.
महाराष्ट्रातील लोकसाहित्याची भाषा अत्यंत सौंदर्यपूर्ण आहे. लोकसाहित्यात गोष्टी, गळ्यातले गीत, आणि पोवाडे अत्यंत महत्वाचे आहेत. मराठी लोकसाहित्यामध्ये ज्ञानेश्वरांचे भावार्थ, नामदेवांचे अभंग, तुकारामांचे अभंग, भरतीय विचारधारेचे विविध आयाम, तेली गाणी यांची माहिती समाविष्ट आहे.
मराठी साहित्यातील कवींपासून लेखकांपर्यंत अनेक महान व्यक्तिमत्व आहेत. ज्यांचे लेखन विविध विचारधारांच्या प्रवाहात आहे. संत तुकाराम, संत ज्ञानेश्वर, संत नामदेव, संत एकनाथ, संत रामदास, संत नरसिंह मेहर, संत गोरोबांना यांचे लेखन अत्यंत महत्वाचे आहे. त्यांच्या लेखनामुळे मराठी साहित्याची वाचनप्रेरणा विविध रूपाने व्यक्त होते.
मराठी साहित्यातील कवींमध्ये बहुतेक विचारधारा आहेत. ज्यांमध्ये नेत्रभगवान, विनोबा भावे, पु. ल. देशपांडे, वि.स. खांडेकर, गदिमा, बाळ गंगाधर तिळक, विष्णूवामन शास्त्री, पु. ल. पुरंदरे, वि.स. कांबळे, वि.स. काणेकर, वि.स. पाटील, वि.स. साप्रणे, वि.स. कारंडीकर, वि.स. खांडेकर, वि.स. कुणाळकर, वि.स. खात्री, वि.स. जोशी, वि.स. खडीलकर, वि.स. खांडेकर, वि.स. खात्री यांचे लेखन अत्यंत महत्वाचे आहे. त्यांच्या लेखनामुळे विविध विचारधारांची प्रवाहशक्ती समाविष्ट आहे.
मराठी साहित्याची मान्यता विश्वात आहे. विविध रूपाने लोकप्रिय झालेले आणि पुरस्कृत केलेले लेखक आणि कवी विविध अवार्ड आणि सन्मान घेतलेले आहेत. यांचे लेखन आणि कविता विविध भाषांमध्ये अनुवादित केले जाते आणि त्यांचे कार्य विश्वस्तरीयपणे मान्यता प्राप्त केली आहे.
मराठी साहित्य आणि लेखन अत्यंत महत्वाचे आहे. त्याचे वाचन करून मन आणि आत्मा तृप्त होते. त्याच्या लेखकांनी विविध विचारधारांची प्रवाहशक्ती जगभरात पसरवली आहे आणि त्यांचे लेखन विविध विचारांना आणि वाचनांना प्रेरणा देते.