मराठी संस्कृतीचा विशाल जग म्हणजे मराठी संगीत. ह्या संगीताच्या पुरातन गाण्यांपासून आणखी नवीन गाण्यांपर्यंत, मराठी संगीत विविधतेच्या सुरांची मेळवणारी आहे. मराठी संगीताची एक विशेषता आहे की ती विविधतेने भरलेली आहे आणि विविध ध्येयांनी निर्मित झालेली आहे.
प्राचीन मराठी संगीत
मराठी संगीताची सुरवात प्राचीन काळातच झाली. विविध धर्मांच्या आणि संस्कृतींच्या प्रभावाने ह्या संगीताच्या विविध रूपांची रचना झाली. त्यामुळे आपल्या संस्कृतीत आपल्या गावांपासून लोक संगीत, नाट्य संगीत, भक्तिसंगीत आणि विविध आणि विविध रागांचे विकास झाले. या विविध रूपांमध्ये गाजलेले आणि आवाजाच्या शक्तीने भरलेले गाणे महत्त्वाचे आहेत.
लोक संगीत
मराठी लोक संगीत म्हणजे आपल्या संस्कृतीचे मनोहारी आणि जीवंत अंग. या संगीतामध्ये प्रेम, भावना आणि जीवनाच्या तटबंदींचे स्पर्श आहे. त्यामुळे लोक संगीताची गाणींमध्ये आपल्या जीवनाच्या गोष्टींची छाप असते. वाढदिवस, गोड गोवा, झाला जीव आणि आपल्या प्रियांच्या यात्रेची गाणी लोक संगीताच्या एक अविभाज्य भाग आहेत.
नाट्य संगीत
मराठी नाट्य संगीत अत्यंत सुंदर आणि भावात्मक आहे. ह्या संगीताचे गाणे नाट्य प्रदर्शनांच्या वेळेस आवाजात गाजतात आणि दर्शकांना त्यांच्या भावांच्या गहाणीत घेऊन जातात. नाट्य संगीताचे गाणे असंख्य रागांच्या संग्रहाचा भणारा आहे आणि त्यामुळे ते आपल्या श्रोत्यांना आनंदाचे देतात.
भक्तिसंगीत
मराठी संस्कृतीत सत्याची आणि आध्यात्मिकतेची महत्त्वाची भूमिका आहे. ह्या संगीताच्या माध्यमातून आपल्याला देवतेंच्या भक्तिसंगीताची अनुभूती अनुभवावी लागते. भक्तिसंगीताच्या गाण्यांमध्ये आपल्या आंतरातील शांतता आणि ध्येय अनुभवावे लागते.
विविध आणि विविध राग
मराठी संगीतात विविध आणि विविध राग जगतात. त्यामध्ये शास्त्रीय संगीताचा महत्त्वाचा स्थान आहे. विविध रागांच्या संग्रहामध्ये तीव्र, कल्याणी, भैरवी, यमन आणि मालकौंस असे प्रमुख राग आहेत. या रागांच्या संगीताने आपल्या आंतरातील भावना जागतात आणि आपल्या मनाला शांतता देतात.
संगीताचा महत्त्व
मराठी संगीत म्हणजे मराठी संस्कृतीचा एक महत्त्वपूर्ण अंग. ह्या संगीताने आपल्या आंतरातील भावना जागतात आणि आपल्या मनाला शांतता देतात. त्यामुळे मराठी संगीत आपल्या जीवनाला आनंदाची भरभराट देतो आणि आपल्या संस्कृतीची गरिमा दर्शवतो.